نقطه آغازین پیدایش رشت را به احتمال زیاد به قبل از ورود اسلام به ایران و به دوره ساسانیان نسبت می‌دهند. بنا بر روایات موجود، این ناحیه در گذشتههای دور، زیر آب دریای کاسپین قرار گرفته بود؛ اما به تدریج و بر اثر تغییرات محیطی، اراضی گیلان و ناحیه‌ای كه امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. رشت، ابتدا آبادی بزرگی بود كه در میان دو رودخانه گوهررود و سیاهرود قرار داشت و به دلیل موقعیت مرکزی خود، به تدریج به محلی برای توقف کاروانهای عبوری و مرکز داد و ستد کالاهای تجاری و محصولات کشاورزی منطقه تبدیل شد. رشت از سال ۱۰۰۴ هجری قمری به فرمان شاه عباس صفوی به عنوان مركز استان گیلان و مركز معاملات نوغان و ابریشم كه در آن زمان محصول اول گیلان بود، انتخاب شد. این امر موجب شد مالكان بزرگ و بازرگانان ایرانی، روسی، یونانی و ارمنی كه تاجر نوغان ابریشم بودند در این شهر حضور فعال یابند. بازار مرکزی و واحدهاي مسكوني پراكنده در فضاي جنگلي و باغهاي مركبات كه به دور مساجد يا بناهای عمومی شهر شكل گرفته بودند به تدريج هسته مركزي شهر را تشكيل داده و با گسترش بازار در دوره صفویه، شهر به دوره شکوفایی و پیشرفت خود رسید.
در مورد وجه تسميه رشت، نظريه هاي گوناگونی وجود دارد. رایج ترین ایدهها درباره معنای لغوی کلمه رشت، شهر “در گودی افتاده” و یا در زبان گلیکی به معنای شهر “بارانهای ریز و مداوم” است که به ویژگی جغرافیایی و اقلیمی شهر اشاره دارد. شهر رشت كه امروزه به شهر بارانهای نقرهای معروف است، مركز اداری و تجاری استان گیلان و با وسعتی معادل ۱۰۰۰۰ هکتار، به عنوان بزرگترين شهر شمالي کشور ایران شناخته شده است. بازار سنتی، بافت ارگانیک محلههای قدیمی، میدان مرکزی شهر با بناهای عمومی و تاریخی همچون ساختمان شهرداری، کتابخانه ملی، خانه فرهنگ و هتل ایران و همپیوستگی این مجموعه با سبزه میدان در غالب یک پیاده راه، بخش مهمی از هویت کالبدی شهر را پوشش میدهد.
منبع: سایت شهرهای گیلان
